İNGİLİS DİLİ DƏRSLƏRİNDƏ KURİKULUMUN TƏTBİQİNDƏN İSTİFADƏ TƏCRÜBƏSİNDƏN
Gülnar Hümbətova,
Nicat Apayev adına 4 nömrəli orta məktəbin ingilis dili müəllimi
Müasir təhsil sistemində kurikulum əsaslı tədris modeli müəllim və şagird münasibətlərini, dərsin məqsəd və məzmununu dəyişmişdir. İngilis dili dərslərində kurikulumun tətbiqi dil bacarıqlarının inkişafında effektiv nəticələr verməkdədir.
Kurikulum - təlim nəticələrinə əsaslanan, şagirdyönümlü, bacarıq əsaslı tədris modelidir. Onun məqsədi şagirdlərə real həyatda istifadə edə biləcəkləri bilik və bacarıqları qazandırmaqdır.
Kurikulumun tətbiqi ilə ingilis dili üzrə keçirdiym dərsləri aşağıdakı etaplar üzrə aparıram:
1. Məqsədyönlü planlaşdırma:
- Kurikulum standartlarını və alt standartları nəzərə alaraq dərs planları hazırlamaq;
- Hər dərsin məqsədini “nəyi öyrədəcəyəm” və “nəyi qiymətləndirəcəyəm” sualları əsasında müəyyənləşdirmək.
2. İnteqrativ yanaşma:
- İngilis dili dərslərini digər fənlərlə (tarix, coğrafiya, texnologiya) əlaqələndirmək;
- Məzmun və bacarıq əsaslı təlim metodlarından istifadə etmək (məsələn, oxuma bacarığı ilə yanaşı tənqidi düşüncə bacarığı).
3. Aktiv təlim metodları:
- Rollu oyunlar, dialoqlar, “Think-Pair-Share”, debatlar və interaktiv tapşırıqlardan istifadə etmək;
- Tələbələri dərs prosesində aktiv iştirak etdirməyə çalışmaq.
4. Formativ qiymətləndirmə:
- Şagirdlərin öyrənmə prosesini daim müşahidə etmək;
- Rubriklər, müşahidə vərəqləri, qrup işləri və şifahi cavablarla qiymətləndirmə aparmaq.
5. Diferensiallaşdırılmış tədris:
- Şagirdlərə onların fərdi bacarıq səviyyələrinə uyğun tapşırıqlar vermık;
- Zəif və güclü şagirdlərə uyğun əlavə resurslar və fəaliyyətlər təqdim etmək.
6. İKT və resurslardan istifadə:
- Audio-vizual materiallar, interaktiv proqramlar, onlayn platformalarla tədrisi zənginləşdirmək.
7. Əks əlaqə və təkmilləşdirmə:
- Hər mövzu və ya tapşırıqdan sonra şagirdlərin fikirlərini öyrənmək;
Nümunəvi dərs planı:
Fənn: İngilis dili
Sinif: 6-cı sinif
Mövzu: My Daily Routine (Mənim gündəlik rejimim)
Dərsin müddəti: 45 dəqiqə
Standart: 2.1.1 – Sadə mətnləri başa düşür və əsas fikirləri müəyyənləşdirir.
Alt standart: 2.1.2 – Mətndəki əsas suallara cavab verir.
1. Dərsin məqsədləri:
- Şagird gündəlik rejimi ilə bağlı söz və ifadələri öyrənir;
- Sadə mətnləri oxuyub əsas fikri anlayır;
- Mətndəki suallara cavab verməyi bacarır.
2. İnteqrasiya:
- Texnologiya: Proyektorla qrafiklər və şəkilli materiallar göstərilir;
- Həyat bilgisi: Sağlam həyat rejimi ilə əlaqə qurulur.
3. Təlim strategiyaları və üsulları:
- Cütlərlə iş (Pair Work);
- Təkminləşdirilmiş suallar;
- Dinləyərək öyrənmə;
- “Think-Pair-Share”.
4. Dərsin gedişi:
- Açılış (5 dəq);
- Salamlaşma;
- Mövzu ilə bağlı şəkil göstərilərək sual: “What do you do every morning?”
İzahat (10 dəq): - “Daily routine” sözləri: wake up, brush teeth, go to school, have breakfast... - Tələbələrə gündəlik həyatla bağlı qısa mətn paylanır.
Tətbiq (20 dəq):
- Şagirdlər cütlərlə oxuyur;
- Mətndəki əsas suallara cavab yazırlar;
- Sonra cavablarını bölüşürlər.
Yekun (10 dəq):
- Şagirdlər gündəlik rejimləri haqqında 3 cümlə yazır;
- Könüllü olaraq oxuyurlar.
5. Qiymətləndirmə (formativ):
- Müşahidə vərəqi;
- Dərs zamanı suallara cavablar;
- Yazılı tapşırıq. (“Rubrik” ilə qeyd: cavab dəqiqliyi, sözlərin istifadəsi və iştirak fəallığı).
Orta məktəbdə ingilis dilini şagirdlərə daha sadə və effektiv yollarla öyrətmək üçün yeri gələndə aşağıdakı üsulları tətbiq edrəm:
1. Vizual materiallardan istifadə:
- Şəkilli kartlar (flashcards);
- Plakatlar (rəngli sözlər, gündəlik ifadələr);
- Qısa videolar və cizgi filmləri (əsasən A1-A2 səviyyəsində).
2. Oyunlarla öyrətmə:
- “Memory game” (yaddaş oyunu) – sözləri xatırlamaq üçün;
- “Word bingo” – yeni sözləri əyləncəli şəkildə öyrənmək;
- “Simon says” – felləri öyrətmək üçün.
3. Hərəkətli dərslər:
- Şagirdləri sinifdə hərəkət etdirərək felləri (run, jump, walk) öyrətmək;
- Rollu oyunlar (greeting, shopping, classroom dialogs).
4. Sadə mahnılar və şeirlər:
- Qısa və təkrar olunan mahnılarla yeni sözlər və cümlə quruluşlarını öyrətmək (Məsələn: “Hello song”, “Days of the week song”);
5. Real həyatla əlaqə:
- “My family”, “My school”, “My favorite food” kimi şagirdlərin gündəlik həyatına aid mövzular seçmək;
- Onlara şəxsi məlumatlarını sadə cümlələrlə təqdim etməyi öyrətmək.
6. Dərs planını sadələşdirmək:
- Hər dərs üçün 1 qrammatik mövzu və əlavə olaraq 5-10 yeni söz;
- İstifadə olunan cümlələr çox sadə və gündəlik olmalıdır.
7. Mükafatlandırma:
Aktiv iştirak edən şagirdləri kiçik stikerlərlə, alqışla və ya "ən yaxşı danışan" kimi motivasiya edici adlarla təltif etmək.
Kurikulum tətbiqi ilə şagirdlər passiv dinləyici yox, aktiv öyrənənə çevrilir. Onların dərsə marağı, özünəinamı və dil bacarıqları artır. Əldə edilən nəticələr göstərir ki, bu yanaşma ingilis dilinin öyrədilməsində daha effektivdir.
İngilis dili dərslərində kurikulumdan istifadə şagirdlərin dil bacarıqlarını və kritik düşünmə qabiliyyətlərini inkişaf etdirən mühüm vasitədir. Müəllimlər bu modeli düzgün və yaradıcı şəkildə tətbiq etdikdə nəticələr daha da uğurlu olur.
"Təhsil" jurnalı
3 sentyabr 2025-ci il
Tarix: Bu gün, 11:18
Xəbəri paylaş