5E modelinə görə keçilən dərs təqdimatı
Tədqiqata əsaslanan təlim metodu ilə keçilən dərslər 5E modelinə (5E/ing: engage, explore, explain, elaborate və evaluate sözlərinin baş hərflərinin sayını ifadə edir) görə planlaşdırılır. 5E modeli şagirdlərin problem formalaşdırmaq, müşahidə aparmaq, analiz, nəticə çıxararaq problemin həll yollarını müəyyənləşdirmək və nəticələri yoldaşları ilə kommunikasiya etmək bacarıqlarını inkişaf etdirmək məqsədi daşıyır. 5E dərs modeli təlim prosesində müəyyən ardıcıllığa əməl etməyin daha effektiv olduğunu nəzərə alır və aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
- Maraqoyatma (Engage).
Təbiət fənni dərsliyində hər bölmə şagirdlərin gündəlik həyatlarından tanış bir situasiya ilə başlayır və müvafiq suallar əsasında verilmiş situasiya ilə öyrənəcəkləri anlayışlar arasında körpü yaradılır.
2. Araşdırma (Explore).
İkinci mərhələ olan araşdırma mərhələsində şagirdlər fəaliyyətlərdə iştirak edir, nəticələri müzakirə edir və konkret nəticələrdən daha ümumi anlayışa keçid üçün hazırlıqlı olurlar.
3.İzahetmə (Explain).
Bu mərhələdə müəllim şagirdlərin araşdırma mərhələsində öyrəndiklərini sintez edib ümumiləşdirir, təlim nəticələrində nəzərdə tutulan anlayışları birbaşa təqdim edir.
4. Möhkəmləndirmə (Elaborate).
Əvvəlki mərhələnin davamı olaraq dərinləşdirmə mərhələsində müəllim yeni misallar və nümunələr təqdim edir, anlayışın tətbiq olunduğu əhatə dairəsini genişləndirir.
5. Qiymətləndirmə (Evaluate).
Sonuncu mərhələdə “Biliklərin yoxlanılması” başlığı altında verilmiş sualların köməyi ilə şagirdlərin məzmunu mənimsəmə dərəcələri ölçülür.
“Kimyəvi hadisələr” mövzusunda təqdimat:
Sinif: 5
Fənn: Təbiət
Dərs müddəti: 2 saat
Dərsin məqsədi: Şagirdlər:
- Kimyəvi hadisələrin xüsusiyyətlərini başa düşür;
- Kimyəvi hadisələri müəyyənləşdirə bilir;
- Kimyəvi hadisələr zamanı maddələrin tərkibinin dəyişdiyini başa düşür;
- Fiziki və kimyəvi hadisələri bir-birindən fərqləndirə bilir.
Resurs: Su, şüşə qab, şokolad, kibrit, spirt lampası, süd, süzgəc, sirkə turşusu, kağız dəsmal, kağız, qənd.
MARAQOYATMA
ARAŞDIRMA
1. Kiçik kağız parçasını yandırın.
2. Qayçı ilə kağızı kiçik hissələrə ayırın.
3 .Şokoladı qabda əridin.
4. Qəndi sınaq şüşəsində qızdırın.
5.Həvəngdəstədə qəndi əzin
II
- Fiziki və kimyəvi hadisələr bir-birindən nə ilə fərqlənir?
- Hadisənin fiziki və kimyəvi olduğunu necə müəyyənləşdirmək olar?
İZAHETMƏ
Bəzi hadisələr zamanı maddə tərkibini dəyişir. Bu zaman yeni maddə əmələ gəlir və öz əvvəlki vəziyyətinə qayıtmır. Maddənin tərkibinin dəyişməsi ilə müşahidə olunan hadisələrə kimyəvi hadisələr deyilir. Kimyəvi hadisələrin əksəriyyəti dönməyəndir. Ətrafımızda çox sayda kimyəvi hadisələr baş verir. Kimyəvi hadisələr həm də kimyəvi reaksiyalar adlanır.
Dəmirin paslanması
Fişəngin partlaması
Çörəyin kiflənməsi
Kibritin yandırılması
MÖHKƏMLƏNDİRMƏ
1.Şagirdlərə müxtəlif şəkillərdə təsvir olunmuş hadisələr göstərilir və onlardan hansının fiziki və ya kimyəvi hadisə olduğu soruşulur.
2. Çörəyi doğrayarkən hansı hadisə baş verir?
3. Aşağıdakı şəkillərdə bəzi dəyişiklər təsvir olunmuşdur.
Onların fiziki, yoxsa kimyəvi hadisə olduğunu müəyyən edin:
Şagirdlərə fiziki və kimyəvi hadisələrin müqayisəsini özündə əks etdirən cədvəl çəkmələrini tapşırıram. Şagirdlər hadisələri yeni maddənin meydana gəldiyinə və ya maddənin əvvəlki halına qayıda biləcəyinə əsasən müqayisə edə bilərlər.
Fiziki hadisələr dönən | Kimyəvi hadisələr dönməyən |
| Əvvəlki halına qayıdır, yeni maddə yaranmır • Ərimə dönən hadisədir. Məsələn, ərimiş şokolad soyudularaq yenidən bərk şokolad halına gətirilir. • Donma dönən hadisədir. Meyvə şirəsini dondurduqda meyvəli buz parçaları alınır. İstidə isə əksinə buz dondurmalar yenidən meyvə şirəsinə çevrilir. • Qaynama, buxarlanma və kondensasiya dönən hadisələrdir. Məsələn, qaynar çaydanın buxarı soyuduqdan sonra yenidən suya çevrilir | Yeni maddə yaranır • Qızdırılma dönməyən hadisəyə səbəb ola bilər. Məsələn, çiy yumurtanı bişirdikdən sonra o, əvvəlki halına qayıda bilməz. • Yanma dönməyən hadisədir. Məsələn, odunu yandırsaq kül və tüstü yaranacaq və o heç vaxt əvvəlki halına qayıda bilməyəcək. |
QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Formativ
Rəna MUSAYEVA
Bakı şəhəri 177 nömrəli tam orta məktəbin kimya müəllimi
Tarix: 8-04-2022, 22:48
Xəbəri paylaş